دلایل منع روابط آزاد میان مردان و زنان چیست ؟ ( قسمت اول )
این منع میتواند بر چند اصل مبتنی باشد :
اولاً بین زن و مرد نامحرم حالت جذبی وجود دارد که مبنای آن کششهای مختلف روانی و زیستی در زن و مرد و بین آن دو است .
غریزههای نفسانی که در صورت تعدیل، نیازهای طبیعی بشر را تأمین کرده و در صورت افسار گسیختگی حیات سالم او را مورد مخاطره قرار میدهند، نقش مهمی در این میان بازی میکنند. مهمترین این غریزهها، غریزه جنسی و میل به دوست داشتن و دوست داشته شدن است .
ثانیاً آدمی در مقابل غریزه جنسی و کنترل آن ناتوانتر است تا درمقابل باقی غرایز. علت امر هم روشن میباشد زیرا
که احساس لذتی که تأمین این غریزه به دنبال دارد کم نظیر بلکه غیرقابل مقایسه با سایر لذات است. در روایات هم امر به بیانهای متفاوت تاکید شده است از جمله آنها روایت ذیل است: راوی میگوید : امام صادق از ما پرسیدند چه امری از هر چیز دنیا خوشایندتر است؟ عرضه داشتیم خیلی چیزها خوشایند و لذیذند. حضرت فرمود لذت آورترین آن ارضای غریزه جنسی است.(1)
بر همین اساس است که لازم به نظر میرسد این غریزه باید با عقل تدبیر و اداره شود.
ثالثاً بسیاری از انسانها در اکثر موارد فقط به اتکای عقل، غرایز را کنترل نمیکنند و به ندای عقل توجه نمیکنند. لذا در این میان شریعت به خصوص با دستورات الزامیاش، به کمک عقل آمده و به او در مهار غرایز کمک میکند.
ویژگیهای شریعت در این باره چند چیز است. یکی از آنها که غفلت از آن دینداری مردم را پاره پاره کرده است، دستورات اخلاقی و حریمهایی است که رعایت آنها، بهترین ضمانت ـ اجرای برای سایر قوانین بخصوص حلال و حرامهای فقهیاند. دومین ویژگی شریعت نیز در ایجاد انگیزة قوی، هراس از مجازاتهای اخروی است.
رابعاً رابطه طبیعی از پیش گفته، واقعی و گریزناپذیر است. تداوم نسل بشر فقط از طریق ارتباط زناشویی مرد و زن ممکن است. به فرمایش علامه طباطبایی(ره) مرد و زن از جهات مختلف برای یکدیگر تجهیز شدهاند.(2)
لکن وجود رابطة افسارگسیختة مردان و زنان در جامعه گزینه مناسبی برای ارتباط مرد و زن نیست (دلایل مسئله را در عبارتهای بعد خواهیم آورد) بنابراین میبایست سراغ راه دیگری رفت. آن راه نمیتواند منع مطلق ارتباط مرد و زن باشد که این راه نه علمی است و نه درست.
حال باید دانست که چرا از دیدگاه دین ارتباط آزاد مردان و زنان صحیح نمیباشد.
دلایل منع روابط آزاد میان زن و مرد
این دلایل را در موارد ذیل فهرست میکنیم:
-1 لزوم توجه به ابعاد متعالی انسان اعم از مرد و زن
زنان و مردان به عنوان جماعت انسانی ابعادی دارند که برخی از آنها بسیار متعالی و برخی دیگر هم با بخش حیوانی مرتبط هستند. انسان فعالیتهای متفاوتی انجام میدهد و تواناییهای متعددی دارد که با توجه به تواناییها و نوع فعالیتها میتواند اهداف مختلفی برای خود انتخاب نماید.
حال در صورتی که روابط مردان و زنان آزاد باشد، به دلیل آسیبپذیری انسانها در این رابطه و حاکمیت غریزه، ابعاد متعالی آدمی تحت الشعاع قرار گرفته و عقربة ذهنی و رفتاری افراد به سمت مسایل جنسی و حواشی آن رفته و هر یک از آنها از ابعاد متعالی خود و دیگری غفلت میورزند.
روشن است که سرکشی شهوت عقل را ناکارآمد میکند. امام علی بن ابیطالب فرمودهاند که بر اثر هوس و شهوت عقل و خرد از بین میرود.(3)
2-حراست
-3 تاثیرات مخرب فرهنگی روابط آزاد بر زنان و مردان
مسئله فوق متاسفانه در حد مطرح شده باقی نمیماند بلکه به تغییر فرهنگ به تمام معنا و در تمام ابعادش میانجامد. تبدیل شدن زنان به آبژههای جنسی، تمام ظواهر زنان از جمله پوشش، نوع سخن گفتن، کیفیت و کمیت ایجاد روابط اجتماعی، آمال و آرزوها ... را تغییر میدهد. تشدید این مسئله در زندگی مردان نیز اثر گذارده و به جای مردان غیرتمند طالب زندگی پایدار، از آنان مردان هوسران و متقاضیان کالاهای جنسی میسازد.
-4 تزلزل بنیان خانواده
بدیهی است که انحصار تلذذات جنسی در خانواده زمانی ممکن است که در صحنه علنی جامعه مردان و زنان از این حیث در اختیار یکدیگر نباشند. دسترسی آسان به تأمین غرایز از طرق نامشروع علاوه بر آنکه مردان و زنان (بخصوص گروه اول) متاهلی را که از نظر ایمان و تقوی سست بنیاد هستند در معرض آسیب قرار میدهد، با بالابردن آستانة لذت و کامیابی و توقعات روبه تزاید مردان و زنان از یکدیگر بر فروپاشی خانواده اثر بیشتر میگذارد.
مردان و زنان در مراودات آزاد خود با غیر همسر مداوم در فکر مقایسه همسر خود با نمونههای جدیدند و با این کار احساس رضایت خود را نسبت به خانواده و همسر خود از دست میدهند.
علاوه بر امر فوق وجود این روابط انگیزههای اولیه تشکیل خانواده را از بین میبرد یعنی در پایین کشیدن آمار ازدواج موثر است. در شرایطی که تشکیل خانواده مؤونه و زحمت زیادی در بردارد و بر دوش هر یک از طرفین مسئولیتهایی مینهد، وجود روابط آزاد باعث میشود که متاسفانه افراد از نامطلوبترین راه ممکن غرایز خود را تأمین کنند و فارغ از مسئولیتهای خانوادگی در لذتجویی افراط نمایند.(4)
اباحیگری در رفتارهای جنسی و انتخاب دوست و رفیق (به جای همسر و شریک زندگی) مهمترین عاملی است که در کشورهای توسعه یافته باعث پیدایش انواع خانودهها (تک والدی، زوجهای آزاد، مادران مجرد و...) شده است .
فریبا علاسوند
پی نوشت:
1. کافی، ج 5، ص 321.
2. طباطبائی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج 1 و 2، ص 277، المیزان، 20 جلدی، چاپ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
3. منتخب میزان الحکمه، ج 2، ص 710. قرآن کریم هم با ارزش دادن به معیارهایی نظیر علم، ایمان و عمل صالح که همه را حقایقی غیر جنسیتی میداند توجه آدمی اعم از مرد و زن را به این واقعیت جلب میکند که باید چه همت خود را اموری از این دست قرار دهند. امیرالمؤمنین(ع) در نهجالبلاغه انسانی که در مقابل موقعیت معصیبت بار جنسی، خویشتندار بوده و عفت میورزد را فرشته خو میداند. منتخب میزان الحکمه، ج 2، ص 695.
4. جهت اطلاع بیشتر از این موضوع ر.ک: به کتاب «زن بودن» اثر دکتر تونی گرنت اغلب فصول این کتاب در موضوع فوق مفید است به خصوص ص 138 ـ 140.